Monet en de Blauwe Engel

De stemmen van het artistieke team.

Over zichzelf, over elkaar en over Monet.

Hans van den Boom / tekst en regie

Na De Dansende Madonna, de tekst die ik voor Het Vijfde Bedrijf geschreven en geregisseerd heb, voelde ik mij direct aangetrokken tot het abstract expressionisme van Pollock, Rotkho en de Kooning. De opvolgers van Piet Mondriaan. Maar toen ik hoorde van Benno Tempel dat er een grote tentoonstelling over Claude Monet zou komen, ben ik mij direct gaan verdiepen in de geschiedenis van het impressionisme. En wat schetst mijn verbazing, het werk van Monet is een grote inspiratie geweest voor de abstract expressionisten. De cirkel was rond.

Monet is een gesloten personage, maar door veel te lezen heb ik toch onder zijn huid kunnen kruipen. De tekst van de voorstelling vertrekt als hij vierenzeventig is en de eerste wereldoorlog uitbreekt. Monet heeft net een flinke depressie van drie jaar achter de rug, drie jaar waar hij geen kwast heeft aangeraakt, dan pakt hij het schilderen weer op.

Wat mij zeer dierbaar is geworden zijn de uitersten in zijn karakter: tegenover zijn onwrikbaar doorzettingsvermogen staat een immense twijfel, tegenover zijn bourgondische levensstijl staat zijn sobere trefzekere penseelstreek, en terwijl alle kunstenaars het impressionisme de rug hebben toegekeerd blijft hij trouw aan zijn missie, het vangen van het licht. En balanceert hij op de grens van het impressionisme en het abstracte. Hij weigert pertinent om die grens over te steken, weigert het onderwerp los te laten.

Ik heb heel veel muziektheater mogen maken, met heel uiteenlopende stijlen, van het Residentie Orkest tot slagwerkgroep Annemadutchi, van strijkkwartet tot accordeon, maar toen ik in De Dansende Madonna in aanraking kwam met de componist en trompettist Michael Varenkamp ging er een lang gekoesterde wens in vervulling: mijn stille liefde voor Jazz gecombineerd met een theatertekst van mijn hand.

In Monet gaan we verder waar we in De Dansende Madonna gestopt zijn, twee acteurs van formaat en twee musici van wereldklasse en dat allemaal in het licht en decor van Reier Pos.

Michael Varekamp / Composisities en trompet

Naast de theaterprodukties met mijn eigen gezelschap The Legends heb ik de  afgelopen jaren de eer en het genoegen gehad regelmatig samen te werken met acteurs, schrijvers en theaterproducenten. Er waren produkties met Toneelgroep Oostpool, Toneelgroep Amsterdam en het Nationale Toneel. Daarnaast was er de eerste echte samenwerking met het Vijfde Bedrijf.  Extra bijzonder omdat er sprake is van een jarenlange intense vriendschap met Sarah en Annemarie de Bruijn, drijvende krachten achter Het Vijfde Bedrijf.

De voorstelling De Dansende Madonna over Piet Mondriaan zou het begin inleiden van een nieuwe fase en nieuwe mogelijkheden. In ‘Mondriaan’ smolten muziek, text en spel samen tot een vloeiend geheel, waarmee er een enerverend en waarachtig portret ontstond van deze markante kunstenaar. ‘Deze muziektheatervoorstelling Dansende Madonna’ werd lovend ontvangen in de pers en door het publiek en trok avond aan avond volle zalen. De theaterkrant gaf vier sterren en sprak van ‘Een van de mooiste bijdragen aan het Mondriaan jaar’.

Het betekende ook de eerste samenwerking tussen tekstschrijver/regisseur Hans van den Boom, actrice Annemarie de Bruijn en mijzelf trompettist/componist Michael Varekamp. Gaandeweg ontstond er een bruisende chemie tussen deze drie wat leidde tot een meer dan geslaagde Dansende Madonna.

Naast het uiteindelijke resultaat is vaak ook het hele traject dat eraan vooraf gaat een avontuur op zichzelf. De samenwerking was zo inspirerend dat er met pijn in het hart afscheid werd genomen van de periode Mondriaan en Het Vijfde Bedrijf. 

Er werd besloten om het beslist niet bij één samenwerking te laten en vanuit deze onrust bleef het borrelen en gisten met Monet en de Blauwe Engel als resultaat.

Het avontuur is inmiddels begonnen en ik weet nu al dat na de laatste voorstelling in februari de onrust, het borrelen en gisten weer van vooraf aan begint!

Reier Pos / licht- en decorontwerp

De meeste mensen kennen Monet van zijn schilderwerk. Als vormgever van een voorstelling over een kunstenaar ligt het voor de hand om met het beeldmerk van de kunstenaar te werken. Maar om je te meten met een grootheid is onbegonnen werk. In de voorstelling over Mondriaan was de enige verwijzing naar zijn werk een ruitvormige laser lijn. Voor Monet en de Blauwe Engel is gekozen voor het inzoomen van het werk net zoals de tekst inzoomt in zijn leven.

De achtergrond is een vergroting van penseelstreken. Door middel van licht worden deze ingekleurd met het pallet van Monet. Omdat het toneel in het Kunstmuseum nogsal klein is en zich niet verhoudt tot de ruimtelijkheid in Monet’s werk is er gekozen om een brug de zaal in te bouwen (wel een verwijzing naar zijn werk). Hierdoor ontstaat er een reële wereld op de brug en de wereld van het schilderen op het toneeltje.

Monet is de enige die zich op het toneeltje begeeft, in zijn wereld van licht en kleur.

Dries Vanhegen / in de rol van Monet

Den Haag, stad naar mijn hart.

Ik was jarenlang als acteur vast verbonden bij Het Nationale Theater, toen nog Het Nationaal Toneel. Ik woonde, werkte, leefde hier in deze stad.

Het is een fijn weerzien.

Ook ongeveer alle medewerkers aan dit project ken ik van vroeger. Van op en naast de scène of … van nachtelijke gesprekken aan de bar.

Monet.

Monet is een instituut.  Een schilder die je leert kijken. En anders kijken. 

Ik leerde hem vroeg kennen., Ik herinner mij zelfs nog een examenvraag van toen ik tien jaar was. Twee foto’s van schilderijen naast elkaar. Vul de naam in. De ene was Manet. De andere Monet. Met bonuspunt als je ook beide voornamen wist.

Het fascineert me wat een mens tot kunstenaar maakt. Misschien is dat het grootste kunstwerk, kunstenaar zijn. Die voorkeur, drang en behoefte om tegen alle regels in, eigengereid en koppig te geloven in jezelf en in je werk. De kunstschilder is de meest soevereinesouvereinste onder de kunstenaars. Hij bepaalt het licht, de horizon, de lucht, de kleur. Hij is werkelijk een God in ‘t diepst van zijn gedachten.

Kunst is kijken door de ogen van een ander. Ik kijk niet naar bijvoorbeeld Het Melkmeisje. Ik zie door de ogen van Vermeer wat hij zag staan, of wat hij wil dat ik zie staan, want misschien heeft ze er nooit gestaan. Maar dan was er enkel een leeg doek.

Volgend jaar maak ik in België een theatervoorstelling over James Ensor, “Voor Het Doek Valt”.

Annemarie de Bruijn / in de rol van Blanche

Samen met dit waanzinnige team dompelen wij ons voor de tweede keer onder in de wereld van de beeldende kunst. Gedreven om de worstelingen, tegenslagen, successen en schoonheid te laten zien die achter de verfstreken verborgen liggen. Die aan het eindresultaat vooraf zijn gegaan.

Niet alleen de kracht van Monet maar ook de kracht van zijn stief- en schoondochter Blanche. De rol die ik mag spelen. Het was een hele zoektocht naar deze vrouw waar eigenlijk zo weinig over bekend is. Je zou kunnen denken dat ze in de schaduw  van de meester Monet staat, maar dit is niet hoe Hans van den Boom haar benaderd heeft: een sterke, ambitieuze en getalenteerde vrouw die de stormen van Monet’s karakter, ik denk als een van de weinigen, aankan.

Zij heeft hem tot zijn dood bijgestaan. Via Blanche vertel ik hoe Monet haar al sinds haar jeugd inspireerde, intrigeerde, maar ik hoop vooral de magische band tussen Monet en zijn stiefdochter voelbaar te maken.

Jasper Soffer / piano

Toen Michael Varekamp me vroeg voor dit stuk heb ik direct ja gezegd. Ik kende het gezelschap niet maar vertrouwde Michael blind. Het is een hele mooie en interessante voorstelling geworden.

Jasper Soffers is een van de vaste musici van het Metropole Orkest.